มจธ. คิดค้นและออกแบบ “เครื่องทำน้ำแข็งสำหรับศัลยกรรมทรวงอก”

            เครื่องทำน้ำแข็งอาจฟังดูแล้วไม่น่าเกี่ยวข้องกับการรักษาทางการแพทย์ แต่จริงๆ แล้ว น้ำแข็งมีความสำคัญยิ่งสำหรับศัลยกรรมทรวงอก

             ศ.ดร.สมชาย วงศ์วิเศษ อาจารย์ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) กล่าวว่า การผ่าตัดที่ต้องเปิดช่องอกของผู้ป่วยนั้น จำเป็นต้องใช้น้ำแข็งเพื่อรักษาให้อวัยวะต่างๆ ยังคงสดขณะผ่าตัด แต่จะใช้น้ำแข็งที่ทำจากน้ำธรรมดาไม่ได้ต้องใช้น้ำเกลือที่ใช้ทางการแพทย์ (0.9% Normal Saline) เพราะเป็นความเข้มข้นที่เท่ากับความเข้มข้นของเกลือในร่างกายคน ที่ทำกันอยู่ทุกวันนี้เริ่มต้นด้วยการแช่น้ำเกลือนานประมาณ 3 ชั่วโมงเมื่อจะใช้ก็นำออกมาทุบให้แตกแล้วจึงใส่ลงไปที่ช่องอก เพื่อรักษาอวัยวะให้สดและถ้าเป็นการผ่าตัดหัวใจก็จะช่วยไม่ให้กล้ามเนื้อหัวใจได้รับผลกระทบขณะหัวใจหยุดเต้นระหว่างการผ่าตัดซึ่งแพทย์ต้องใช้ความระมัดระวังอย่างสูงในการใช้น้ำแข็งที่ผ่านการทุบเพราะน้ำแข็งอาจมีความแหลมคมซึ่งอาจไปทำลายเนื้อเยื่อหรือแม้กระทั่งอาจมีเศษวัสดุที่เกิดจากการทุบถุงใส่น้ำเกลือ รวมถึงการติดเชื้อต่างๆ ด้วย

             ศ.นพ.วิชัย เบญจชลมาศ อาจารย์ประจำหน่วยศัลยศาสตร์ทรวงอก ภาควิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า โดยปกติน้ำแข็งที่ใช้ในการผ่าตัดหัวใจทำมาจากน้ำเกลือที่แช่ไว้ในช่องแช่แข็ง หรือช่องฟรีสในตู้เย็นนาน 3 – 4 ชม. เวลานำมาใช้ก็จะต้องใช้ท่อนเหล็กทุบก่อน ทำให้ก้อนน้ำแข็งมีความแหลมคม และไม่ละเอียดพอที่จะวางลงในช่องอกให้ครบทุกส่วน อีกทั้งยังเสี่ยงต่อการปนเปื้อนทำให้ติดเชื้อได้ จึงต้องการน้ำแข็งที่มีความเนียนและนุ่ม (Slush) ลักษณะคล้ายวุ้น สะอาด ปลอดภัย และทำความเย็นได้ดีกว่า

             ศ.ดร.สมชาย กล่าวว่า ตั้งแต่ที่ได้รับโจทย์จากทางทางแผนกศัลยกรรมทรวงอก โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทยเมื่อ 4 ปีที่ผ่านมา ก็ได้นำมาเป็นโจทย์ให้กับนักศึกษาที่ทำวิชาโครงงานในชั้นปีที่ 4 ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ โดยโจทย์คือจะทำน้ำแข็งเพื่อใช้ในการผ่าตัดจากน้ำเกลือได้อย่างไร โดยที่ไม่ต้องไปสัมผัสกับน้ำแข็ง หรือให้ผ่านกระบวนการต่างๆ น้อยที่สุด เพื่อความสะอาดปลอดภัยและสะดวกในการใช้งานและน้ำแข็งที่ได้ต้องเป็น Slush ที่มีความนุ่มเนียน